Yetişkin Skolyoz

Omurga eğriliklerinde, daha erken yaşta oluşmuş olan eğriliklerin erişkin yaşa taşınması olabileceği gibi daha önce eğriliği olmayan kişilerde de çeşitli sebepler ile erişkin yaşta omurga eğrilikleri oluşabilmektedir.
Omurga eğriliğinin bir iç bükey tarafı, bir de dış bükey tarafı vardır. İç bükey tarafta sıkıştırıcı kuvvetler omurlar arası hareketleri sağlayan faset eklemleri üzerinde aşırı yüklenmelere neden olurken; bu baskı sinirlerin kanal içinde sıkışmasına neden olabilir. Ayrıca omurga yapısındaki yıpranma nedeniyle eklemlerde gelişen fazla kemik oluşumları ya da yumuşak dokularda kalınlaşmalar da sinir sıkışmasını artırabilir.

Erişkin İdiyopatik Skolyoz

Kişide çocukluk yaşlarında ağrısız olarak başlayan; ancak belirtilerini (Ağrı, duruş bozukluğu vb.) ilerleyen yaşlarda gösterebilen bir rahatsızlıktır.
Erişkin idiyopatik skolyozda faset eklemlerde dejenerasyon nedeniyle şiddetli ağrı olabilir. Göğüs kafesinde oluşabilecek aşırı deformasyon nedeniyle solunum fonksiyonları etkilenebilir ve hastalarda çabuk yorulma ve solunum sıkıntıları ortaya çıkabilir.

İdiyopatik Skolyoz nedeni bilinmeyen Skolyoz olarak adlandırılmaktadır. Postürel Duruş ve Oturuş pozisyonları bilinmediği için kişi, omurgasının olması gerektiği pozisyonu korumadan uzun süreli bilgisayar kullanımı ve oturuş pozisyonlarında kalması ve tek taraflı çanta taşıması İdeopatik Skolyoza neden olmaktadır.

Erişkin Dejeneratif Skolyoz

Erişkin dejeneratif skolyoz ise yaşlanma ile birlikte omurga yapısının eskimesi ve yıpranma sonucu oluşan skolyoz türüne denir. Genellikle 50 yaş üstü kişilerde ortaya çıkar. Yine bu yaşlarda ortaya çıkan osteoporoz, erişkin dejeneratif skolyozun nedenlerinden biri olabileceği gibi eğriliğin artmasına da neden olabilir. Osteoporoz, kemiklerdeki kalsiyumun azalmasıyla ortaya çıkan, halk arasında ise kemik erimesi olarak da bilinen bir hastalıktır.

Omurgayı tutan postür kasların güçlü tutulmadığı ve sağlıklı beslenilmediği için kemik ve kaslarımız güçsüzleşerek dejenerasyona karşı direncini kaybeder ve Erişkin Dejeneratif Skolyoza neden olur.

Dejeneratif Skolyoz En Sık Hangi Bölgelerde Görülür?

Yıpranma ile ortaya çıkan dejeneratif skolyoz omurganın boyun, sırt ve bel bölgelerinin herhangi birisinde görülebilir; ancak en çok görüldüğü bölge bel bölgesidir.

İleri derecede erişkin dejeneratif skolyozlu kişilerde omurganın sağlamlığı ve dengesi bozulabilir. Bu bozukluk ön ve arka planda omurgayla, gövdenin yana doğru yatmasına ve bel bölgesi anatomik açısının azalmasıyla gövdenin öne doğru yatmasına neden olabilir. Bu dengesizlikler eğriliğin şiddetinin artmasına neden olabildiği gibi hastanın hareket kabiliyetlerini de etkileyerek, ağrıya neden olabilir.

Erişkin dejeneratif skolyozlu hastalarda sırt ağrısı, bel ağrısı ve sinir sıkışmasına bağlı sinirin dağılım alanı boyunca ağrı (radikülopati) ve sinirin beslediği kaslarda güç kaybı gözlenebilir. Bazı durumlar da omurganın aşırı deformasyonu ve yük altında kalması sonucu omurganın bir tanesi öne, arkaya veya yana doğru kayabilir.

Erişkin dejeneratif skolyoza ek olarak omurga yapısında ortaya çıkabilecek bu deformitelerde omurga kemiğinin öne kaymasına spondiloliztezis, arkaya doğru kaymasına retroliztezis ve yana doğru kaymasına ise lateral liztezis denir. Omurga yapısındaki kemik kaymaları ağrıya neden olabileceği gibi, sinir veya omurilik sıkışmasına bağlı olarak bacak ağrısına ve kas güçsüzlüğüne de neden olabilir.

Erişkin Skolyozunun Belirtileri Nelerdir?

Erişkin skolyozunda genellikle hasta, gövdesindeki deformiteyi ve denge bozukluklarını kendisi fark eder. Aynı zamanda boyda kısalma, giyeceklerin olmaması veya iyi durmaması gibi bulgular ile eğriliğin farkına varabilirler. Ancak bel ağrısı ve hareket kaybı genellikle hastayı doktora götüren iki önemli şikayet olarak karşımıza çıkmaktadır. Uzun süre oturduktan sonra ayağa kalkmakta zorlanma, yürümenin ilk adımlarında zorluk çekme, sırt, bel kaslarında spazm, yürüme mesafesinde yıllar içinde giderek azalma ve bacaklarda yorgunluk hissi başlıca şikayetler olarak görülebilir.

Ciddi sinir basısı olan hastalarda, bacaklarda kuvvet kaybı ve uyuşukluk hissine de rastlanabilir. Sırt bölgesi skolyozlarında hastalarda nefes almada zorlanma ve çabuk yorulma da görülebilir.

Erişkin Skolyozunda Tanı Koyma Süreci Nasıldır?

Hastanın şikayetleri ve skolyozun eğrilik derecesi tedavi kararını etkileyen önemli unsurlar arasındadır. Kişi, doktora şikayetleri konusunda ayrıntılı bilgi vermelidir. Bu süreçten sonra doktor, hasta şikayetlerini değerlendirerek şu tetkikleri isteyebilir:

  • Direkt radyografi:

Ön, arka ve yan bel grafileri ile ayakta skolyoz grafileri.

  • MR:

Eğer bacaklara vuran ağrıda; kuvvet kaybı, idrar ve dışkılama fonksiyonlarında değişiklik varsa, manyetik rezonans görüntüleme gerekli olabilir.

  • Bilgisayarlı tomografi (BT) – MyeloBT:

Doktor özellikle kemikle ilgili daha ayrıntılı görüntülemeyi gerekli görürse BT isteyebilir. Eğer skolyozun eğrilik derecesi yüksek ise, doktorunuz omurilik ve basıların MR ile iyi görüntülenemeyeceğini düşünüyorsa daha iyi görüntülemek için MyeloBT de isteyebilir.

  • Elektrotanısal testler:

Özellikle bacak (Radiküler) ağrısı olan hastalarda sinir basısının hangi seviyeden kaynaklandığını anlamak ve diyabet hastalığı olan hastalarda sinir hasarının omurgadan mı yoksa diyabet hastalığına mı bağlı olduğunu ortaya koyabilmek için bu testler istenebilir.

Erişkin Skolyozunda Tedavi Uygulanmaları;

Erişkin skolyoz tedavisinde seçilecek yöntem için, ağrı ve eğrilik derecesi, eğriliğin ilerleyici olup olmamasına göre karar verilir. Genellikle hastaya uygulanacak ilk tedavi yöntemleri cerrahi olmayan tedavi yöntemleridir. Bir uzman KLİNİK PİLATES EĞİTMENİ eşliğinde Pilates egzersizleri; stabilizasyon, kuvvetlendirme ve germe egzersizleri ile kas spazmını çözüp ağrıyı azaltarak Skolyozun ilerlemesini önleyecektir.

Klinik Pilates Uygulamaları ile hastaya;

  • Skolyoza neden olan duruş pozisyonları öğretilir.
  • İdeal Postür bilinci kazandırılarak, ideal dik duruş sağlanır.
  • Ayakta durma pozisyonları öğretilir.
  • Omurgamızın doğal yapısı kavratılarak, oturmamız gerek ideal pozisyonlar öğretilir.
  • Doğru çanta taşıma pozisyonları öğretilir.
  • Omurgayı dik tutan postür kasları güçlendirilir.
  • Skolyozdan dolayı kısalmış olan omurgayı tutan kasları, esneme çalışması ile gerginliği azaltılır.
  • Sağlıklı yaşlanmak için ihtiyaç olan kas uzunluğu, kas sıkılığı ve kas gücü artırılır.
  • Sağlıklı Yaşlanma bilinci ile hayat felsefesi değiştirilir.

Erişkin Skolyozunda Korse Tedavisi

Erişkin skolyozu hastalarında Klinik Pilates Uygulaması ile birlikte korse tedavisi de uygulanabilir. Ancak korse tedavisi egzersiz ve fizik tedaviye yardımcı bir yöntem olarak, kısa vadeli bir süre için düşünülmelidir. Erişkin skolyozu görülen hastalarda uzun süreli korse tedavisi faydadan çok zarara neden olabilir.

Korse uygulaması, hastanın istemli ve rahat olarak değil zorla ve rahatsızlık vererek omurganın düz durmasını sağlamaktadır. Klinik Pilates Federasyonu olarak hedefimiz, Skolyoz haslarının ideal postürel duruş bilincini kazandırmaktır. Kişinin omurgasını dik ve düzgün tutan postür kaslarını güçlendirerek, ideal postürel duruşu her anında uygulamasını sağlamaktır.

Erişkin Skolyozunda Ameliyat Ne Zaman Gereklidir?

Erişkin skolyozunda eğriliğin derecesi ve yarattığı şekilsel bozukluk sorunlarından çok ağrı, fonksiyon ve denge kaybı daha ön plandadır. Ancak ağrısız olsa da ilerlediği net olarak tespit edilmiş skolyozların daha fazla ilerlemesini durdurmak için ameliyat gerekli olabilir.

Tüm cerrahi olmayan yöntemlere rağmen tedaviye yanıt vermeyen, bu süre içinde (6 hafta ile 6 ay arası) ağrıları artan ve yeti kaybı oluşan hastalar için skolyoz ameliyatı önemli bir alternatif yol olabilir. Hastalarda eğriliğin yanı sıra ciddi dar kanal veya sinir basısına bağlı idrar, dışkılama kontrol kaybı veya kaslarda güç kaybı var ise yine skolyoz ameliyatı ile tedavi yöntemi seçilebilir.

Erişkin skolyozu ameliyatı, çocuk ve genç yaştaki skolyoz ameliyatlarına göre daha zorludur. Kişiye yapılan cerrahi müdahale süresi ve skolyoz ameliyatı sayısı da daha çok olabilir. Öte yandan kalp, akciğer, diyabet ve osteoporoz hastalıkları da skolyoz ameliyatı için doktora bildirilmesi gereken önemli bilgiler arasındadır.

Hasta ameliyat olduktan sonra KLİNİK PİLATES UYGULAMASI programına başlamalıdır. Doktorun düzenli aralıklarla yaptığı kontrollerle tedavinin sonuçları değerlendirilir. Tüm bu süreçte kişinin bir an önce normal yaşantısına dönmesi amaçlanmaktadır.